27 Nisan 2024 Cumartesi

İstanbul, Türkiye

Termosu Kim Buldu

Image

Bu kap, iç içe yerleştirilmiş ve aralarında kısmi bir vakumla boyundan kapatılmış cam şişelerden oluşur. Bu nedenle merkezi şişe yalıtılır, içeriği soğuk tutar ve buharlaşmayı yavaşlatır.
 
Özellikle son yıllarda ellerimizden ve sofralarımızdan eksik etmediğimiz termosun mucidi oldukça merak uyandıran bir konu oldu. Termosun mucidi James Dewar'dır. On yıldan fazla bir süredir sıvı gazlarla ilgileniyordu, önce başkalarının araştırmalarını gösteriyor ve ardından kendi araştırmalarına başlıyordu. Gazları, sıvı hale geldikleri son derece düşük sıcaklıklara zorlamak çok pahalı bir işlemdi, bu nedenle, özelliklerini araştırmak için onları yeterince uzun süre sıvı tutmak önemliydi.
 
Dewar, maddeleri sıcak tutmak için Edinburgh'da Peter Tait ile işbirliği içinde 1872'de vakum yalıtımlı bir kadeh geliştirdi. Yirmi yıl sonra, vakum ceketli bir şişe yaratmak için benzer bir fikir edindi. Daha dar boyunlu matara, özellikle maddeleri çok soğuk tutmak için tasarlanmıştır. Bu ilk tasarım daha sonra boynu daha da daraltarak ve ısı kaybını en aza indirmek için dış tarafa gümüş kaplama koyarak geliştirildi. Şişe ilk kez 1892 Noel Günü'nde Ri'de sergilendi.
 
Dewar, 1898'de sıvı hidrojen yaratan ilk kişi oldu ve düşük sıcaklık araştırması nedeniyle birkaç kez Nobel Ödülü'ne aday gösterilmesine rağmen asla kazanamadı. İronik bir şekilde, Alfred Nobel ile korditin patenti konusunda anlaşmazlığa düşen Dewar, icadı olan mataranın patentini asla almadı. 1904 yılında, sıvıları hem sıcak hem de soğuk tutma potansiyelini fark eden iki Alman cam üfleyici tarafından kurulan Thermos şirketi tarafından patenti alınmış ve endüstriyel kullanım için yeniden adlandırılmıştır.
 

James Dewar