Komünizm, bir siyasi ideoloji ve toplumsal sistemdir. Temel olarak, komünizm toplumsal sınıfların ortadan kaldırılmasını, özel mülkiyetin ortadan kaldırılmasını ve üretim araçlarının kolektif olarak sahip olunmasını savunur.
Karl Marx ve
Friedrich Engels'in eserlerinde detaylı bir şekilde açıklanan komünizm, "
Komünist Manifesto" ve "
Das Kapital" gibi önemli eserlerde ortaya konulmuştur.
İdeolojik temelde, komünizm bir sınıf toplumu içindeki çatışmayı, özellikle burjuva sınıfı ile işçi sınıfı arasındaki çatışmayı ele alır. Komünistler, sınıf mücadelesi sonucunda özel mülkiyetin ortadan kaldırılması, üretim araçlarının kolektif sahip olma ve sınıflar arası eşitsizliklerin sona ermesiyle karakterize edilen bir toplum vizyonu savunurlar.
Ancak, pratiğe döküldüğünde, komünizm farklı biçimlerde uygulanmıştır ve tarih boyunca çeşitli varyasyonlar göstermiştir. Örneğin, Sovyetler Birliği'nde ve Çin'de, komünizm ideolojisi devletin güçlü bir rol oynadığı, planlı ekonominin benimsendiği bir formda uygulanmıştır. Ancak, bu uygulamalar genellikle eleştirilmiş ve tartışmalı olmuştur.
Komünizmin başlıca amacı, sınıfsız bir toplum ve üretim araçlarının kolektif sahipliğiyle karakterize edilen bir toplum düzenine ulaşmaktır. Ancak, pratikte bu ideali gerçekleştirmek ve sürdürmek karmaşık ve zorlu olmuştur, ve birçok ülkede komünizm farklı biçimlerde uygulanmıştır.